Ο Κανονισμός Άρδευσης του Δήμου Δίου - Ολύμπου που εγκρίθηκε το 2015 και ισχύει μέχρι σήμερα είναι σαφής: Το αρδευτικό νερό προορίζεται για την άρδευση αγροτεμαχίων και απευθύνεται σε καλλιεργητές. Περιγράφει καλλιέργειες, τρόπους ποτίσματος, περιόδους άρδευσης, υποχρεώσεις αρδευτών. Δεν αναφέρει πουθενά σταβλικές εγκαταστάσεις, κτηνοτροφικές ή πτηνοτροφικές μονάδες ως επιτρεπόμενη χρήση του αρδευτικού δικτύου.
Δέκα χρόνια μετά στον καθορισμό τελών άρδευσης για το 2026 εμφανίζεται κάτι νέο. Προβλέπεται ρητά χρέωση για κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες που κάνουν χρήση νερού άρδευσης από γεωτρήσεις, πηγές και λοιπές αρδευτικές υποδομές του Δήμου.
Και εδώ γεννιέται το εύλογο ερώτημα. Πότε και με ποιον τρόπο αποφασίστηκε ότι αυτή η χρήση επιτρέπεται;
Διότι άλλο πράγμα είναι ο καθορισμός τελών και άλλο η θεσμοθέτηση μιας νέας χρήσης. Τα τέλη, εκ των πραγμάτων, έπονται του δικαιώματος χρήσης. Δεν μπορούν να το δημιουργούν από μόνα τους. Αν μια χρήση δεν προβλέπεται στον κανονισμό πώς φτάσαμε στο σημείο να την τιμολογούμε;
Η σύγκριση των δύο κειμένων αφήνει μια αίσθηση ασυνέχειας. Σαν να προστέθηκε μια πραγματικότητα εκ των υστέρων χωρίς να προκύπτει καμία τροποποίηση του Κανονισμού Άρδευσης που να προβλέπει αυτή τη χρήση. Χωρίς προηγούμενη κανονιστική συζήτηση. Χωρίς σαφή απόφαση που να εξηγεί γιατί και πώς το αρδευτικό νερό αλλάζει χαρακτήρα και εξυπηρετεί πλέον δραστηριότητες πέρα από την αγροτική άρδευση.
Δεν πρόκειται για λεπτομέρεια. Το αρδευτικό νερό είναι δημόσιος πόρος με περιορισμούς, προτεραιότητες και περιβαλλοντικές συνέπειες. Το ποιος το χρησιμοποιεί και για ποιο σκοπό δεν είναι τεχνικό ζήτημα λογιστηρίου, είναι θέμα πολιτικής επιλογής και θεσμικής τάξης.
Ίσως όλα αυτά να έχουν εξήγηση. Ίσως να προϋπήρχε μια άτυπη πρακτική που τώρα απλώς αποτυπώθηκε οικονομικά. Όμως, όσο αυτή η εξήγηση δεν αποτυπώνεται καθαρά και θεσμικά η αίσθηση παραμένει. Πρώτα μπήκε η χρέωση και μετά, αν ποτέ, θα μπει ο κανόνας;
Και αυτή η συζήτηση δεν γίνεται σε κοινωνικό κενό. Οι αγρότες που βρίσκονται στα μπλόκα σε όλη τη χώρα ανάμεσα στα βασικά τους αιτήματα θέτουν σταθερά τη μείωση του κόστους παραγωγής. Σε αυτό το πλαίσιο η αύξηση των τελών άρδευσης μόνο ουδέτερη δεν μπορεί να θεωρηθεί. Ιδίως όταν για την καλλιέργεια του ακτινιδίου, τη μεγαλύτερη σε στρέμματα στη Δημοτική Ενότητα Δίου, το τέλος ανεβαίνει από τα 59 ευρώ στα 66 ευρώ ανά στρέμμα (+11,86% για τους λάτρες των αριθμών).
Δύσκολα μπορεί κανείς να δει πώς μια τέτοια αύξηση κινείται προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι μόνο αν τα τέλη είναι νόμιμα ή κανονιστικά συνεπή. Είναι και πολιτικό. Πώς μπορεί ο Δήμος να συμβάλει στη μείωση και όχι στην αύξηση του κόστους άρδευσης.
Την απάντηση ο Δήμος τη γνωρίζει. Όπως γνωρίζει και ότι, σε μεγάλο βαθμό, το ζήτημα δεν είναι τεχνικό αλλά θέμα πολιτικής βούλησης. Και αυτή είναι μια πρόσκληση που μένει ανοιχτή.
Αν η ερμηνεία μου είναι λάθος ή παραβλέπω κάποια λεπτομέρεια του κανονισμού ή της διαδικασίας καλό θα ήταν να βγει κάποιος να το αποσαφηνίσει. Η συζήτηση μπορεί να προχωρήσει μόνο με σαφήνεια και πλήρη κατανόηση των στοιχείων.
Καργιώτης Ν.